FATMA GÜLÇİN KABASAKALLI – Birleşmiş Milletler (BM) İklim Tepesi Mısır’ın Şarm el-Şerh kentinde evvelki yıla kıyasla daha sönük bir formda devam ederken, Mısır Başkanlığı’nda yürütülen COP27 kararlarının birinci taslağı dün sabah erken saatlerde ortaya çıktı. Taslakta temel gündem hususlarından finansman, kayıp ve ziyan düzeneği yahut fosil yakıtlardan çıkış konusunda şimdi net bir karar görülmezken, taslak dokümanı hala geniş seçeneklerden oluşuyor ve ülkelerin üzerinde anlaşacakları bir metinden çok uzak. İklim krizinden en çok etkilenen az gelişmiş ülkelerin en büyük taleplerinden biri olan finansman konusunda, güçlü ülkelerin dayanağını artırması teşvik ediliyor.
Umutlar fosilden çıkışta
Zirvenin bitmesine çok az vakit kalmasına karşın, kayıp ve ziyan fonuna dair gündem unsuru memnuniyetle karşılanırken, bir muahede önermiyor.
Öte yandan, iklim ahenk finansmanının 2025’e kadar 2 katına çıkarılması ve 40 milyar dolara yükseltilmesinden bahsediliyor. Tepe kararlarına dair tek görünen umut, Hindistan, Avrupa Birliği (AB) ve ABD’den gelen yalnızca kömür değil, tüm fosil yakıtların etaplı olarak durdurulması daveti. Her ne kadar birinci taslak metinde bu talebe yer verilmese de son birkaç günlük müzakerelerde fosil yakıtlardan çıkış konusunda, en azından bir niyet beyanına değinilmesi bekleniyor.
‘Ulusal Katkı Beyanı tekrar güncellenmeli’
Türkiye’nin COP27’de açıkladığı güncellenmiş Ulusal Katkı Beyanı ve emisyon azaltım amaçları, sivil toplum kuruluşları ile akademisyenlerin beklentisini karşılamadı. İstanbul Siyasetler Merkezi, İklim Değişikliği Çalışmaları Yöneticisi Ümit Şahin, gelecek yılın İklim Zirvesi’nde yeni bir emisyon azaltım maksadı açıklanması gerektiğini belirtirken, Türkiye’nin emisyon amaçlarında “artıştan azaltım” yapmadığını, yalnızca artış olduğunu vurguladı, “bu emisyon amaçları hükümsüzdür” dedi.
Türkiye’nin 2070’te ulaşabileceği emisyonu “2030 referans senaryosu” olarak koyup, oradan yüzde 41 azalttığına dikkat çeken Şahin “Türkiye zati 2030’da lakin ulaşabileceği yeri azaltım amacı olarak verdi. Münasebetiyle bu bir azaltım ya da artıştan azaltım maksadı değildir. Yüzde 32’lik emisyon artışı hedefidir” dedi. Şahin ve sivil toplum kuruluşları, Türkiye’nin Ulusal Katkı Beyanı’nı tekrar güncellemesi daveti da yaptı.
COP27’nin yıldızı Lula!
Mısır’daki İklim Zirvesi’ne evvelki gün katıldığı andan itibaren, hem basın hem de ülke heyetlerinin yıldızı Brezilya’nın yeni Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva oldu. Sönük geçen doruğa hareket getiren Lula, müziklerle karşılandı. BM Bakanlar Oturumu’nda konuşması öncesinde diplomatlar ve heyetler salona girmek için uzun kuyruklar oluşturdu. Ocak ayında vazifeye gelecek olan Lula, iklim değişikliği ile çabayı gündeminin merkezine koyacağını belirterek, Amazon ormanlarını muhafazaya kelam verdi. Lula’nın Yerli Halklar Bakanlığı kuracağını açıklamasının ardından, ülkesinin pavilyonunda yerliler tarafından büyük coşkuyla karşılandı.
Sürdürülebilir Noel Baba
COP27’de iklim krizine karşı protestolar sürerken bir iklim aktivisti Noel Baba üzere giyinerek, “Sürdürülebilir Noel Baba” yazılı kostümüyle gelişmekte olan ülkelerin borçlarının silinmesini talep etti.