Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Ergin Çiftçi, İngiltere başta olmak üzere Avrupa’da olay sayılarında artış görülen, Türkiye’nin de içinde olduğu birtakım ülkelerde çocuk vefatlarına neden olan Strep-A bakterisinin yol açtığı enfeksiyona ait bilgileri paylaştı.
Strep-A’nın bakteriyel bir enfeksiyon olduğunu aktaran Çiftçi, bunun toplumda “beta” olarak da bilinen ve uzun yıllardır görülen bir enfeksiyon olduğunu vurguladı.
Çiftçi, salgın devrinde tedbirlerin tesiriyle Strep-A ile daha az karşılaşıldığını belirterek, “Pandemi sonrasında başka teneffüs yolları enfeksiyonları üzere Strep-A hastalığını da daha sık görmeye başladık. Strep-A temelinde çoğunlukla bademcik iltihabı tablosuna yol açıyor. Hastalığı tanıması da hayli kolay, çocuklarda ateş, boğaz ağrısı, yutma zahmeti, baş-karın ağrısı, kusma üzere belirtilerle seyrediyor.” diye konuştu.
ZAMANINDA TEDAVİ EDİLMEZSE
Prof. Dr. Çiftçi, hastalığın zamanında tedavi edilmesinin kıymetine işaret ederek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Strep-A vaktinde tedavi edilmezse daha ağır klinik tablolara neden olabiliyor. Kimi çocuklarda boğaz enfeksiyonuyla birlikte halkımızın ‘kızıl’ hastalığı dediği cilt döküntüsü oluşabiliyor. Bunun haricinde ‘streptokoksik toksik şok sendromu’ yahut ‘nekrotizan fasiit’ dediğimiz ciltte yumuşak dokularda önemli klinik tablolara yol açabiliyor. Bütün bedeni etkileyen epey ağır bir tabloyla seyreden dolanım bozukluğu görülebiliyor. Ancak bunlar ender karşılaşılan durumlar.”
Çiftçi, geçmiş yıllara kıyasla hastalığın tablosunda rastgele bir değişiklik olup olmadığına ait, “Pandemide izolasyon şartları altındaydık ve birçok hastalığı az görüyorduk. Bu periyotta çok sayıda çocuğun bu hastalıkları geçirmemesi çocukların bağışıklık sisteminin gereğince uyarılmamasına yol açtı. Bu durum ve pandemi sonrası tedbirlerin kaldırılmasıyla çok sayıda virüs enfeksiyonunun sirkülasyonda olmasının Strep-A problemini ağırlaştırdığını düşünüyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Özellikle Batı ülkelerinde şu an Strep-A kaynaklı önemli bir olay artışı yaşandığına dikkati çeken Çiftçi, şunları kaydetti:
“Batı ülkelerinde Strep-A hadiselerinin bir kısmında vefatla sonuçlanan durumlar yaşandı. Bu aslında bizim için de uyarıcı bir durum zira Strep-A dünyanın her tarafında görülen bir bakteri ve benzeri klinik tablonun ülkemiz dahil dünyanın öteki yerlerinde görülme ihtimali var.
Şu anda da maalesef bunun işaretlerini görmeye başladık. Strep-A hadiselerinde sayıca epeyce artış var. Bunun yanında dünya, Strep-A’nın invaziv ve daha tehlikeli klinik formlarını biraz daha sık görmeye başladı. Ülkemizde de bu istikamette datalar oluşmaya başladı. Bu nedenle çok daha dikkatli olmamız gerekiyor. Evvelki klinik devirlere nazaran daha önemli bir problemle karşı karşıya olduğumuz anlaşılıyor.”
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Ergin Çiftçi
VAKA SAYISINDA ARTIŞ VAR
Prof. Dr. Ergin Çiftçi, Türkiye’deki olay artışlarına ait, “Ülkemizde Strep-A bildirimi zarurî hastalıklardan biri değil lakin meslektaşlarımız ve kendi gördüğümüz olaylardan biliyoruz ki Strep-A olaylarında bir artış var. Hastalığın invaziv tipleri dediğimiz ağır formlarında da artış yaşandığını biliyoruz. Streptokoksik toksik şok sendromu, kızıl, nekrotizan fasiit ve zatürre üzere hastalığın daha ağır klinik formlarını görüyoruz.” bilgisini paylaştı.
Solunum yolu enfeksiyonlarının şu an çok daha sık görüldüğünün altını çizen Çiftçi, Strep-A’nın aslında yıl uzunluğu ortaya çıkabildiğini fakat teneffüs yolu damlacıklarıyla bulaştığı için kış devrinde daha çok görüldüğünü anlattı.
AİLELER DİKKAT
Prof. Dr. Ergin Çiftçi, ailelere de hastalığa ait şu ikazlarda bulundu:
“Ateşi çıkan, hasta olan her çocuk kesinlikle hekimi tarafından değerlendirilmeli. Tabipler Strep-A’yı son derece uygun tanıyor, bununla ilgili teşhis testleri var. Strep-A antibiyotiklerle tedavi edilebilen bir hastalık. Hekimler, Strep-A’yı düşündüğünde bununla ilgili uygun tedaviye direkt başlayabilecektir. Aileler, çocukların ilaçlarını kesinlikle önerildiği biçimde kullanmalı.
Hastalık, antibiyotiklerle çok kolay tedavi edilebiliyor. Çoğunlukla, birinci 24 saat içinde ateş düşüyor ve hastalığın bulaşıcılığı da kayboluyor. Ancak verilen tedaviye karşın ateşi düşmeyen, genel durumu berbatlaşan ve bilhassa döküntüsü bulunan çocuklar kesinlikle tekrar doktora götürülmeli.”
5-10 YAŞ ORTASI ÇOCUKLARDA ÇOĞUNLUKTA
Streptokoksik toksik şok sendromunun çok ender yaşandığını belirten Çiftçi, bunun bedende döküntü ve çocukların genel sıhhat durumunun bozulmasıyla ilerleyen ağır klinik tabloya yol açtığını ve bu durumdaki çocukların hastaneye yatırılarak tedavi edilmesi gerektiğini söyledi.
Çiftçi, “Strep-A çoğunlukla 5-15 yaş aralığındaki çocuklarda görülüyor, 3 yaş altındaki çocuklarda ve erişkinlerde de daha az karşılaşılıyor.” dedi.
YATIŞ ORANLARI ARTTI
Prof. Dr. Çiftçi, hastane başvurularında bir artış olup olmadığına ait de şu bilgileri paylaştı:
“Şu an teneffüs yoluyla bulaşan hastalıkları çok yaygın biçimde görüyoruz. Bir taraftan Kovid-19 devam ediyor, bunun dışında influenza, RSV, adenovirüs üzere virüsleri epey yaygın biçimde görüyoruz, bunlar hastane müracaatlarını artırmış durumda.
Çocukların bir kısmında virüs enfeksiyonlarından sonra bazen virüse bağlı bazen de ikinci bakteri enfeksiyonları halinde zatürreyi görüyoruz. Bu nedenle hastane müracaatları ve hastaneye yatış oranları çok artmış durumda. Strep-A olayları da var fakat yatan hastalar açısından sayıca çoğunlukta olduğunu söyleyemeyiz.” (AA)